U podstaw niedoboru testosteronu leży zaburzone wydzielanie innych hormonów. m. in kortyzolu, zwanego hormonem stresu, który ma wpływ na rozkład tkanki mięśniowej. Testosteron i kortyzol działają przeciwstawnie, co oznacza, że im więcej kortyzolu w organizmie tym niższy poziom testosteronu, a tym samym mniejsza masa tkanki mięśniowej u mężczyzny.
Siła tkwi w hormonach
Testosteron to bardzo ważny i zarazem podstawowy męski hormon. Należy do grupy androgenów i produkowany jest w jądrach. Wytwarzanie testosteronu kontrolowane jest z kolei przez hormon wydzielany przez przysadkę mózgową. Do istotnych funkcji testosteronu należy budowa masy mięśniowej. Gdy hormon ten utrzymuje się na właściwym poziomie tkanka mięśniowa zwiększa swoją objętość, wzmacnia się tężyzna fizyczna oraz wytrzymałość.
Warto zapamiętać, że regularna aktywność fizyczna przyczynia się pozytywnie do utrzymania większej masy mięśniowej oraz masy kostnej u mężczyzn. Już jednorazowy wysiłek fizyczny nasila syntezę testosteronu i wzrost jego stężenia we krwi! (choć zmiany zależą od czasu trwania i intensywności wysiłku). U osób aktywnych fizycznie stężenie testosteronu jest podwyższone, czego konsekwencją jest również szybsza regeneracja mięśni w porównaniu do osób, które nie ćwiczą. Niestety wraz z wiekiem dochodzi do zmniejszenia masy i siły mięśniowej oraz aktywności fizycznej.
Wyrównywanie niedoboru testosteronu u mężczyzn w starszym wieku korzystnie wpływa na poprawę jakości życia, zwiększenie pewności siebie, mniejszą drażliwość, poprawę nastroju. U około 60–70% mężczyzn stwierdza się wzrost libido, a poprawę funkcji erekcyjnej — u około 30–40%. Poprawia się jakość snu, powracają marzenia senne, zmniejsza się potliwość i uderzenia gorąca. Efekty te znacząco poprawiają jakość życia i stan emocjonalny mężczyzn. Stosowanie hormonalnego leczenia zastępczego testosteronem istotnie oddziałuje na metabolizm: wzrastają masa i siła mięśniowa, zwiększa się masa tkanki kostnej, poprawia się profil lipidowy, zmniejsza insulinemia i insulinooporność oraz masa tkanki tłuszczowej, a wzrasta beztłuszczowa masa ciała.
Zredukuj stres – zbudujesz mięśnie
U podstaw niedoboru testosteronu leży zaburzone wydzielanie innych hormonów. Należą do nich estrogen i kortyzol. O ile estrogen jest typowo żeńskim hormonem i występuje u mężczyzn jedynie w ilościach niezbędnych do zachowania płodności, o tyle kortyzol produkowany jest w sytuacji zagrożenia i stresu. Niestety, jeżeli organizm znajduje się w stanie ciągłego napięcia i przewlekłego stresu, znacząco rośnie poziom kortyzolu, który z kolei staje się zabójczy dla obecnego w organizmie testosteronu. Dlatego warto zadbać o codzienny odpoczynek i poznać techniki relaksacyjne, które pomogą pozbyć się z napięć. A przede wszystkim – wysypiać się.
Odpowiednia dawka snu zapewnia organizmowi wypoczynek i daje energię niezbędną do prowadzenia regularnej aktywności fizycznej. Sen obniża poziom kortyzolu i wpływa dobroczynnie na funkcjonowanie całego organizmu.
Rabijewski M., Zgliczyński W., Zespół niedoboru testosteronu u mężczyzn w starszym wieku, Gerontol. Pol. 2010; 18, 1: 1–9
Morawin B., Rola testosteronu w regeneracji mięśni szkieletowych po wysiłku fizycznym, Rocznik Lubuski Tom 40, cz. 2, 2014
Krajewska O., Wpływ długości i jakości snu na parametry antropometryczne, metaboliczne i ogólny stan zdrowia fizycznego i psychicznego, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 2, 47–54